Cesarsko-Królewski Shinkansen

Pierwsza linia Shinkansen, czyli japońskiej kolei dużych prędkości, łącząca stolicę kraju i Osakę została otwarta 1 października 1964 roku, na 10 dni przed rozpoczęciem Igrzysk Olimpijskich w Tokio.  Pociągi kursowały wówczas z prędkością 200 km/h co pozwoliło skrócić dotychczas ośmiogodzinną podróż o ponad połowę – do 3 godzin. Był to znakomity wynik, biorąc pod uwagę że obydwa miasta dzieli aż 500 kilometrów. Zapamiętajmy tę odległość:  500 km.

A w Polsce... no,  w sumie w Austro-Węgrzech. 20 sierpnia 1884 roku otworzono linię kolejową Stróże-Krosno-Nowy Zagórz, a 6 lat później, dokładnie 12 października 1890 trasę z Rzeszowa do Jasła. Drogę z Krosna do Rzeszowa można pokonać pieszo w 11 godzin (Google). Pociągiem tę trasę (wg rozkładów z czasów II Wojny Światowej) z przesiadką w Jaśle  pokonywano w 2 godziny i 50 minut. Co jak co, ale była to rewolucja. Zamiast 11 godzin tylko 3. Konno byłoby pewnie szybciej niż pieszo, ale nadal korzystniej pociągiem. Krosno i Rzeszów dzieli 60 kilometrów.

Co ciekawe, już Austriackie władze widziały konieczność skrócenia podróży między Krosnem a Rzeszowem. Planowano wybudować linię kolejową z Przybówki (gdzie odłączała się od trasy Rzeszów-Jasło) przez Krosno do Dukli. Nie udało się, Cesarsko-Królewskie imperium upadło w 1918 roku.

Wróćmy do Japonii. Dzisiaj, po pewnych usprawnieniach i remontach z Tokio do Osaki dojedziemy w 2 godziny 20 minut.

Z Krosna do Rzeszowa pociągiem osobowym jedziemy obecnie 2 godziny i 3 minuty, pospiesznym około 1 godzinę i 50 minut.

Japońskich zarządców kolei nie satysfakcjonuje obecny czas przejazdu. Biorąc pod uwagę rozwój sieci Shinkansen, a także nowe technologie planują z połączenia Tokio-Osaka wyciągnąć jeszcze więcej. Zakłada się budowę łącznika między Tokio a Nagoją o długości 286 kilometrów, którego 86% przebiegać ma w głębokich tunelach pod górskim masywem Alp Japońskich. 

Schemat połączenia Tokio - Shin-Osaka. Obecnie pociągi kursują po trasie zaznaczonej ciągłą, żółtą linią. Planowana trasa to linia przerywana. Źródło.

Po ukończeniu łącznika w roku 2027 i późniejszym dostosowaniu całości trasy do technologii MagLev z Tokio do Osaki (500 km) dojedzie się w 67 minut.

Władze PKP Polskie Linie Kolejowe także przewidują usprawnienie połączeń między Krosnem a Rzeszowem. Planują wybudowanie skrótu w podobnej koncepcji  do Cesarsko-Królewskiego pomysłu sprzed 100 lat. Przygotowywana jest budowa łącznicy między Jedliczem Męcinką a Moderówką o długości 3 kilometrów i 600 metrów, którego 10% (400 metrów) ma przebiegać w tunelu pod wzgórzem Winnica. 

Schemat planowanego łącznika na trasie Krosno-Rzeszów. Austriacy planowali wariant zbliżony do żółtego, realizowana jest opcja zielona. Źródło: PKP PLK S.A. 

Po ukończeniu łącznicy Męcinka-Przybówka i remoncie istniejących linii kolejowych podróż z Krosna do Rzeszowa (60 km) ma wynieść około 70 minut.

Można doszukać się podobieństw w obydwu historiach. Gdyby jeszcze wspomnieć, że Japonia jest cesarstwem to już w ogóle…

Żeby nie było, że jesteśmy 100 lat za Japończykami, to trzeba powiedzieć, że Tokio i Osaka to dwa największe ośrodki tego kraju, w których mieszka (łącznie) ponad 21 milionów ludzi. Krosno i Rzeszów to dwa największe ośrodki (pod względem MOF) województwa podkarpackiego, w których łącznie mieszka niecałe pół miliona ludzi. Zupełnie inna skala problemu.

Mimo zapewnień Wałęsy póki co nie staniemy się drugą Japonią – wiadomo. Dobrze by się stało, gdyby chociaż ten jedlicki łącznik udało się zrealizować i ucywilizować lokalną kolej. Zrobić tym samym krok w kierunku cesarstwa Japonii zostawiając w tyle Austro-Węgry.

Jesteśmy na dobrej drodze. Kilka dni temu otwarto oferty złożone do przetargu na przygotowanie projektu łącznicy. Część ofert mieści się w kosztorysie inwestora, więc wszystko powinno pójść naprzód.